Βενετία- Ο θρύλος λέει ότι η Γέφυρα των Στεναγμών πήρε το όνομά της από τους κατάδικους που τη διέσχιζαν, ρίχνοντας μια τελευταία ματιά στα φωτεινά νερά καθώς όδευαν προς τον εγκλεισμό. Σήμερα, όμως εκείνο που τραβάει περισσότερο το βλέμμα των περιπατητών είναι διάφορες γιγαντιες διαφημιστικές πινακίδες, που διαλαλούν τις χαρές των κοσμημάτων Bulgari ή της Coca Cola.

Πίσω από τους τεράστιους γαλάζιους μουσαμάδες βρίσκονται οι προσόψεις ευαίσθητων μνημείων σε φάση ανακαίνισης, που επωφελούνται επίσης από τα διαφημιαστικά έσοδα.

Όταν το περασμένο καλοκαίρι έκαναν την εμφάνιση τους διαφημιστικές πινακίδες της Coca Cola πάνω σε κτίρια της πλατείας του Αγίου Μάρκου οι αντιδράσεις αρκετών Βενετών υπήρξαν έντονες.

«Δεν μπορούσαμε να το ανεχτούμε», λέει η Μαρία καμίλα Μπιανκίνι ντ’Αλμπεριγκο. Πρόεδρος της ένωσης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η οργάνωση της, το Fondo Ambiente Italiano, κατήγγειλε τη χοντροκοπιά των διαφημίσεων, προκαλώντας μια δημόσια διαμάχη.

Αυτό που λείπει, κατά τη γνώμη της Ντ, Αλμπέριγκο, είναι «κάποια κριτήρια που θα έκαναν τις διαφημίσεις συμβατές με το περιβάλλον, έτσι ώστε τα κτίρια ούτε να ασχημαίνουν ούτε να κουκουλώνονται».

Οι υπευθυνοι του δήμου, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι χωρίς αυτές τις διαφημίσεις, ο δήμος δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει τη συντήρηση των ιστορικών του μνημείων. Η υπεύθυνη του Υπουργείου Πολιτισμού για τα μνημεία της Βενετίας, Ρ. Κοντέλο, επισημαίνει ότι «οι διαφημιστές πληρώνουν για την ανακαίνιση των δημόσιων κτιρίων, τα οποία αλλιώς δεν θα μπορούσαν να ανακαινιστούν».

Η Κοντέλο αναφέρει ότι το τμήμα της έχει πάρει 200.000 δολάρια για έργα ανακαίνισης από την αρχή του έτους, πολύ λιγότερα από τα 2,6 με 3,9 εκατ.δολάρια που χρειάζονται κάθε χρόνο για τις πιο επείγουσες καταστάσεις. Αλλά η Βενετία, διευκρινίζει, έχει σχετικά πολύ λίγους διαφημιστικούς χώρους πάνω σε σκαλωσιές, σε σύγκριση με πόλεις όπως η Ρώμη ή η Φλωρεντία, όπου οι διαφημιστικές πινακίδες κυριαρχούν πολύ περισσότερο στο τοπίο.

Το υπουργείο Πολιτισμού έχει έναν προϋπολογισμό 47 εκατ. δολαρίων για την ανακαίνιση των μνημείων, αλλά η Ιταλία είναι μια χώρα με πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά, με αποτέλεσμα τα κονδύλια να αποδεικνύονται πάντα ανεπαρκή. Από το συνολικό προϋπολογισμό, 1,8 εκατ. δολάρια διοχετεύτηκαν στην περιοσχή του Βένετο, όπου ανήκει και η Βενετία.

Οι ιδιωτικές χορηγίες, που δεν αφορούσαν παλιά παρά κάποιες χρηματικές συνεισφορές, έγιναν πιο ελεύθερες μετά το 2004, όταν ψηφίστηκες ο νόμος που επέτρεπε στους χορηγοιύς να εμπλέκονται άμεσα στα έργα ανακαίνισης, ακόμα και να αναλαμβάνουν οι ίδιοι τη χρηματοδότηση τους. Η αλλαγή στη νομοθεσία, πάντως δεν αύξησε και ιδιαίτερα τα κεφάλαια, όπως υποστηρίζει ένας αξιωματούχος του υπουργείου Πολιτισμού.

Κι ενώ οι συζητήσεις εξακολουθούν να περιστρέφονται γύρω από τα περιθώρια ανάμιξης που θα πρέπει να έχουν οι επιχειρήσεις στα πολιτιστικά έργα και μολονότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στον ελεγχόμενο από το κράτος χώρο του πολιτισμού εδώ και πάνω από μία δεκαετία, οι αξιωματούχοι που έχουν αναλάβει να διαφυλάξουν την πολιτιστική κληρονομιά της Ιταλίας παραμένουν δύσπιστοι απέναντι σε κάθε είδους εμπορική ανάμιξη.

«Μπορούμε να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα και να βελτιώσουμε το αποτέλεσμα, αλλά δεν μπορούμε και να εμπορευματοποιήσουμε τα πάντα», λέει η Αλεσάντρα Μοτόλα Μολφίνο, πρόεδρος μιας άλλης οργάνωσης προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, της Italia Nostra. «Πάντως, αυτό που είναι προφανές», υποστηρίζει, «είναι ότι όλα έχουν το τίμημά τους».

Στην περίπτωση της Γέφυρας των Στεναγμών και του Παλατιού των Δόγηδων, η πόλη έχει υπογράψει διετές συμβόλαιο με τον όμιλο Ντοτόρ, ο οποίος έχει την ευθύνη της ανακαίνισης και δικαιούται να πουλήσει διαφημιστικό χώρο για την άντληση κεφαλαίων.

Το ένα στάδιο της ανακαίνισης του Παλατιού των Δόγηδων αποκαλύφθηκε το Σεπτέμβριο ενώ η εταιρεία έχει δηλώσει ότι τα έργα θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2011.

«Τα ταμεία της πόλης ήταν άδεια, οπότε έπρεπε να βρούμε χορηγούς», δηλώνει από την πλευρά του ο δήμαρχος Τζιόρτζιο Ορσόνι.

Ο όμιλος Ντοτόρ, υπολογίζει ότι οι διαφημίσεις, οι οποίες αναρτώνται πάνω στον κατάστικτο από σύννεφα μουσαμά που έχει σχεδιαστεί από το γνωστό διαφημιστή της Benetton Ολιβιέρο Τοσκάνι, θα αποφέρουν 2 εκατομμύρια δολάρια σε τρία χρόνια. Ο Πιέτρο Ντοτόρ, πρόεδρος της εταιρείας, λέει ότι προτιμέ «να επικεντρωθεί στο έργο κι όχι στην πολεμική», καθώς όπως υπογραμμίζει, «φέρνουμε σε πέρας έργα υψηλής ποιότητας με μηδενικό κόστος για την πόλη, κι αυτό είναι που έχει σημασία».

Το συνολικό κόστος από την ανακαίνιση του Παλατιού των Δόγηδων, στην πλευρά του Μεγάλου Καναλιού, στην οποία περιλαμβάνεται κι η Γέφυρα των Στεναγμών, θα φτάσει τα 3,6 εκατομμύρια δολάρια, κι όλα τα έσοδα από τις διαφημίσεις θα διοχετευτούν στο έργο.

Οι οργανώσεις που ασχολούνται με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς πιστεύουν ότι οι διαφημίσεις οφείλουν να είναι πιο διακριτικές.

«Δεν είναι θέμα ιδεολογικής απολυτότητας, αλλά ανησυχίας που μας προκαλεί η διαφημιστική εισβολή σε ευαίσθητες περιοχές, όπως η πλατεία του Αγίου Μάρκου», λέει η Μπιανκίνι ντ’ Αλμπέριγκο. Η Βενετία, προσθέτει , είναι μοναδική «κι υπάρχει μια ιδιαίτερη επικοινωνία ανάμεσα στην αρχιτεκτονική, τις πέτρες, το νερό και τον άνθρωπο, η οποία καταστρέφεται από τις διαφημίσεις».

Ορισμένοι πιστεύουν ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να αντληθούν κεφάλαια για τη συντήρηση των μνημείων κι ότι θα μπορούσε τις διαφημίσεις για παράδειγμα, να τις διαχειρίζεται ο ίδιος ο δήμος κατά τον ίδιο τρόπο που κάποιες μεγάλες αθλητικές ομάδες αγοράζουν τηλεοπτικό χρόνο για να προωθήσουν τις δικές τους παραγωγές, κρατώντας για τον εαυτό τους όλα τα έσοδα.

Ο δήμαρχος κ.Ορσόνι διαφωνεί. «Το Δημαρχείο δεν είναι διαφημιστική εταιρεία και δεν είναι δική μας δουλειά να πουλάμε διαφημιση».