Η µαγκούρα, ο Ψηλορείτης και το µοίρασµα των θησαυρών

Ψηλός, αδύνατος, µε τη µαγκούρα του στο χέρι, έµοιαζε σαν να ήταν γέννηµα των ψηλών βουνών της Κρήτης κι ας µην ήταν Κρητικός. Το όνοµά του ταυτίστηκε µε τη µινωική αρχαιολογία, η ζωή του µε κάθε ορεινή γωνιά του νησιού. Γι’ αυτό και τον Γιάννη Σακελλαράκη, που έχασε τη µάχη για τη ζωή στα 74 του χρόνια από τον καρκίνο, δεν τον θρηνεί µόνο η διεθνής αρχαιολογική κοινότητα, της οποίας ήταν εξέχον µέλος, αλλά ακόµη περισσότερο οι Κρητικοί.

Μια ζωή ερευνούσε, έσκαβε, δηµοσίευε µε πάθος. Από τη γη των Αρχανών, όπου είχε τη σπάνια τύχη να ανασκάψει ένα µινωικό ανάκτορο, ώς το Ιδαίον Ανδρον στον Ψηλορείτη, όπου λατρευόταν ο τόπος γέννησης του Δία. Και από το µινωικό ιερό κορυφής στα Κύθηρα ώς την πλέον πρόσφατη ανασκαφή του στη Ζώµινθο.

Κορυφαία ίσως στιγµή της πολύχρονης και πολυκύµαντης καριέρας του ήταν η αποκάλυψη του ιερού στην Ανεµόσπηλια που καταστράφηκε από σεισµό την ώρα της τέλεσης µιας ανθρωποθυσίας. Η θεωρία έγινε ένθερµα δεκτή στο εξωτερικό, όχι όµως και στην Ελλάδα.

Φειδωλός και αινιγµατικός όταν άρχιζε µια συζήτηση, κατέληγε σε χειµαρρώδη λόγο, ορµητικό, παθιασµένο και αποκαλυπτικό, όπως ήταν και η γραφή του. Διότι ο Γιάννης Σακελλαράκης πίστευε πως έπρεπε να µοιράζεται τους θησαυρούς που έφερνε στο φως και θεωρούσε τη δηµοσίευση ένα µέσο λύτρωσης, ως µια αποζηµίωση στην καταστροφή που προκαλεί η ανασκαφή, γι’ αυτό άλλωστε είναι και αναρίθµητες οι επιστηµονικές του δηµοσιεύσεις.

Στο χαρτί όµως δεν δηµοσίευε µόνο τα αποτελέσµατα των ερευνών του, αλλά και τις απόψεις του περί Αρχαιολογίας, καθώς υποστήριζε το δικαίωµα του αρχαιολόγου στη φαντασία και την ποίηση.

Διδάκτωρ του Πανεπιστηµίου της Χαϊδελβέργης και µέλος της ελληνικής αρχαιολογικής υπηρεσίας από το 1963, ο Γιάννης Σακελλαράκης,διετέλεσε εκτός των άλλων υποδιευθυντής (1987-1994) του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, διευθυντής του Μουσείου Ηρακλείου και δίδαξε στα Πανεπιστήµια Αθηνών, Αµβούργου και Χαϊδελβέργης.

Κι αν και είχε βραβευθεί µαζί µε τη σύζυγο και στενή συνεργάτιδά του Εφη Σακελλαράκη από την Ακαδηµία Αθηνών και από τον Πρόεδρο της Δηµοκρατίας µε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγµατος της Τιµής, για εκείνον µεγαλύτερη αξία είχε η προσωπική σχέση µε τους απλούς ανθρώπους της Κρήτης, των οποίων είχε κερδίσει την αγάπη και την εµπιστοσύνη.