Η διανόηση ενός τόπου, είναι εκείνος ο πρωταρχικός παράγων που ορίζει την πορεία του. Σε παλαιότερους καιρούς ο άνθρωπος από Ανατολή σε Δύση, ίσως λίγο περισσότερο στην Ανατολή, αφιέρωσε πολύ χρόνο για περισυλλογή και στοχασμό. Δείγμα ζωής υψηλότερης κλάσεως, αυτή η εσωτερικότητα, που για αιώνες υπήρξε.

         Ανάλογα με το πόσο καλή ή κακή η εσωτερικότητα του, καλή ή κακή και η ζωή του. Ένας «χαριτωμένος» άνθρωπος που στοχάζεται, μπορεί με μεγάλη άνεση να αναλύσει τα ζητήματα της ακεραιότητος και του κύρους. Γνωρίζει το πρόσκαιρο των πραγμάτων και έχει καλά ριζωμένη την απόσταση από οποιαδήποτε υλική ωφέλεια ή μικρόφθαλμη σκοπιμότητα. Τηρώντας τους κανόνες του αυτοσεβασμού, εύκολα αντιμετωπίζει το κακό.

         Η Κρήτη, αυτός ο παλαιϊνός και αρχαίος τόπος που κατοικείται από γηγενείς πολίτες, διεμόρφωσε και διαμορφώνει ένα ήθος και μία πνευματικότητα μοναδική. Ο τόπος όπου ευρίσκεται στο κέντρο όπου όλα τα πράγματα ζυγίζονται με το ορθό μέτρο. Στην πορεία βέβαια, ίσως χάνει το μέτρο, όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος σε Δύση και Ανατολή. Ζυγίζει πάλι τα πράγματα αλλά με λάθος άξονα τις περισσότερες φορές.

         Ο άνθρωπος της χάνει σιγά – σιγά από μέσα του όλες τις ουσιαστικές δυνάμεις του. Χάνει τον Θεό. Ξεθεώνεται, όπως χαρακτηριστικά λέμε στην Κρήτη. Απομακρύνεται από την δύναμη που δημιουργεί πρόοδο ουσιαστική και μία τέχνη βίου, θαυμάσια. Χάνεται το μυστικό του απλού και αληθινού ανθρώπου που ζούσε πριν λίγες ακόμη δεκαετίες στο νησί.

          «Οι χιλιάδες μικρές Αλεξάνδρες, που δημιουργήθηκαν για να τιμήσουν τον Αλέξανδρο, το μόνο που κατάφεραν ήταν να μεγεθύνουν την έλλειψη της μίας και μοναδικής Αλεξάνδρειας».

         Οι εκατοντάδες τρόποι και μηχανισμοί ζωής που φθάνουν από τόπους μακρινούς και με τρόπους ξένους, δυστυχώς τον απομακρύνουν από τον ένα και μοναδικό τρόπο βίου, τον τρόπο της Κρήτης.

         Τετελεσμένα γεγονότα, χωρίς κανένα φιλτράρισμα, έτοιμα μοντέλα να φορεθούν, με χαρακτήρα επικυριαρχικό, προσπαθούν να αλλοτρoιώσουν λαούς, παραδόσεις και θρησκείες, με μεγάλο παρελθόν.

         Απαίδευτη η εισβολή της χλιδής, την οποία συνολικά υφιστάμεθα. Είναι καταπληκτικό, το πώς όσο περισσότερα αποκτούμε, τόσο λιγότερα φαίνεται αξίζομε. Ο Δείκτης πολιτισμικής ευαισθησίας δύσκολα απαντάται, δύσκολα γίνεται λόγος γι’αυτόν.

         Αν μπορεί κανείς να συνδυάσει την έλλειψη καλλιέργειας, με την ανέχεια και το αποτέλεσμα να είναι εύλογο, η αθλιότητα που ξεκινά από την πληθώρα των αγαθών, αληθινά, είναι αβάσταχτη.

         Οι άνθρωποι σήμερα διακρίνονται για όσα καταφέρνουν με παντοίους τρόπους να έχουν και όχι γι’ αυτό που κατάφεραν να είναι.

         «Μπαίνοντας στον εικοστό πρώτο αιώνα, ετοιμάζεται να ξεμυτήσει από τις χαράμάδες μία τεραστίου μεγέθους μετριότητα, έτοιμη να ξεχυθεί  και να καλύψει όλες τις πεδιάδες και τις πλαγιές και τα όρη των πέντε Ηπείρων».

          Ελπίδα μοναδική, οι φωτεινοί οδηγοί της ράτσας μας, το ένστικτο, οι σοφοί, οι ποιητές, οι στοχαστές, οι άνθρωποι που διατητηρούν καθημερινά με ένα τρόπο μυστικό, ιερή σχέση με τον Θεό, την φύση. Οι λαμπρές εξαιρέσεις που με τις δικές τους προσωπικές διαδρομές θωρούν τα πράγματα, και όχι με τον μοντέρνο και κρατούντα δυτικό τρόπο. Εξ’άλλου, οι λαοί που έχουν μεγάλο πολιτισμό και πνευματικότητα διαμορφωμένη από τον τόπο, από το φως και το νερό, δεν κινδυνεύουν.

         Της Κρήτης η αρετή έχει να κάνει με τη συνέχεια του πολιτισμού της, την μοναδική αριστοκρατία που αναδίδει η ύπαρξής του, αρετή που πρέπει να σηματοδοτεί το μέλλον της.

         «Επειδή άπαξ και κάποιος επέτυχε (στον πολιτισμό εννοώ), δεν μπορεί παρά να επανέλθει. Μετα μυριάδες χρόνια θα επανέλθει».