Πλήθος επισκεπτών συρρέει στο Σαοσάν, το χωριό της Νότιας Κίνας όπου γεννήθηκε ο Μάο Τσε Τουνγκ, με αφορμή τη σημερινή 60ή επέτειο από την ίδρυση της Κομμουνιστικής Κίνας. Περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια τουρίστες συνέρρευσαν στην περιοχή μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009 προκειμένου να επισκεφθούν το πατρικό του σπίτι και τη λιμνούλα με τα ψάρια όπου ο μύθος θέλει τον μικρό Μάο να μαθαίνει κολύμπι. Η άνοδος όμως του τουρισμού έχει μετατρέψει το φτωχό χωριό, το οποίο εγκατέλειψε ο Μάο ως έφηβος με σκοπό να αγωνιστεί για την επανάσταση και την ισότητα, σε ένα από τα πλουσιότερα της επαρχίας Χουνάν. Εστιατόρια, καταστήματα με αναμνηστικά και πάγκοι μικροπωλητών πολλαπλασιάζονται σε μια επίδειξη «επιχειρηματικότητας», η οποία θα προκαλούσε αποτροπιασμό στον Μεγάλο Τιμονιέρη.

Δεν θα έχουν δίκιο όσοι σπεύσουν να πιστέψουν ότι το Σαοσάν συνιστά τόπο προσκυνήματος για έναν στρατιωτικό και πολιτικό ηγέτη με παρωχημένες ιδέες, σε μια κοινωνία όπου ο πλουτισμός αποτελεί κυρίαρχη προτεραιότητα. Καθώς στο Κομμουνιστικό Κόμμα πιστώνεται ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά θαύματα στη νεότερη Ιστορία ο Μάο αντιπροσωπεύει τον τελευταίο σημαντικό σύνδεσμο με το επαναστατικό παρελθόν του.

Τα λάθη τού Μάο έχουν κρυφτεί κάτω από το χαλί καθώς αυτό που προέχει είναι να προβληθεί η εικόνα ενός μεγάλου και ανιδιοτελούς ηγέτη ο οποίος εμφορούνταν από τα κομμουνιστικά ιδανικά του- αν και η μεταρρύθμιση σήμερα, υπό το σύνθημα «σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά», θυμίζει εμφανώς καπιταλισμό.

«Ο Μάο ήταν πολύ σοφός και γενναίος. Η εμπειρία του αποτελείέμπνευση για μας» υποστηρίζει μια 21χρονη κινέζα φοιτήτρια. Αυτό το εγκώμιο του Μάο αντανακλά την επιτυχία μιας δεκαετούς προπαγανδιστικής εκστρατείας απόκρυψης των καταστρεπτικών πολιτικών του. Ελάχιστοι νέοι Κινέζοι γνωρίζουν για το «Μεγάλο Αλμα προς τα Εμπρός» του 1958 κατά το οποίο δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από πείνα. Τα σχολικά βιβλία τον καταγράφουν ως τον «Μεγάλο Τιμονιέρη» ο οποίος έβγαλε την Κίνα από την αδυναμία αιώνων.

«Η ανάπτυξη του καπιταλισμού δεν είναι κακό πράγμα. Ο σοσιαλισμόςδεν είναι εφικτός. O Μάο ήταν απλώς ένας μεγάλος νταής. Δεν επέτρεπε στους ανθρώπουςνα έχουν δική τους άποψη»αντιτείνει 91χρονος πρώην δημοσιογράφος, ένας από τους ελάχιστους Κινέζους που τολμούν να μιλήσουν τόσο ανοιχτά.

Οι νεότερες γενιές δεν έχουν εμπειρία παρόμοιων περιορισμών. Ζουν σε μια εποχή κατά την οποία το Διαδίκτυο δίνει πρόσβαση στην πληροφόρηση και επιτρέπονται οι ελεύθερες συζητήσεις- αρκεί να μην αναφέρει κανείς θέματα όπως το Θιβέτ, η ανεξαρτησία της Ταϊβάν ή η φοιτητική καταστολή στην πλατεία Τιανανμέν.

Α υτού του είδους η ελευθερία δημιουργεί σύγχυση. Ο κόσμος νιώθει μπερδεμένος. Βλέπουν μια κοινωνία όπου εκείνοι που έχουν εξουσία δημιουργούν περιουσία και εκείνοι που έχουν χρήματα μπορούν να αποκτήσουν επιρροή, αλλά όπου οι απλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν να ανελιχθούν. Οι περισσότεροι ονειρεύονται να εγκαταλείψουν μια μέρα την τάξη των «μη εχόντων».

Για όσους είναι απογοητευμένοι, για όσους έχουν μείνει στην αποβάθρα ή επιβιβάστηκαν στην «τρίτη θέση» του τρένου του «κόκκινου καπιταλισμού», ο Μάο αποτελεί φάρο ελπίδας. Αντιπροσωπεύει μιαν εποχή κατά την οποία η Κίνα ήταν μια απλούστερη κοινωνία. Γιατί; Διότι τότε όλοι ήταν το ίδιο φτωχοί, ενώ σήμερα το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι μεγαλύτερο από ό,τι το 1949.

Janema Cartney