Μεξικάλι, Μεξικό – Σύμφωνα με στοιχεία της μεξικανικής κυβέρνησης, παρατηρείται εντυπωσιακή μείωση του αριθμού μεξικανών μεταναστών προς στις ΗΠΑ.

Τα στοιχεία αυτά, δείχνουν ότι σχεδόν 226.000 λιγότεροι άνθρωποι μετανάστευσαν από το Μεξικό προς άλλες χώρες κατά το έτος που έληξε τον Αύγουστο του 2008 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, υπήρξε δηλαδή μείωση της τάξης του 25%. Με εξαίρεση ένα πολύ μικρό ποσοστό, η πλειονότητα των νόμιμων και παράνομων μεταναστών από το Μεξικό συρρέει στις ΗΠΑ.

Με βάση δημογραφικά στοιχεία προερχόμενα και από τις σύο χώρες, εξαιτίας του μεταναστευτικού ρεύματος, ο πληθυσμός των ατόμων που έχουν γεννηθεί στο Μεξικό και ζουν στις ΗΠΑ παρουσιάζει ραγδαία αύξηση χρόνο με το χρόνο μετά τη δεκαετία του ’90, εμφανίζοντας μόνο μια πρόσκαιρη κάμψη μετά τις επιθέσεις της 11^ης Σεπτεμβρίου.

Μεξικανοί και αμερικανοί ερευνητές πιστεύουν ότι η τρέχουσα μείωση της μετανάστευσης οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στην απόφαση Μεξικανών να αναβάλουν την παράνομη διέλευση τους σε αμερικανικό έδαφος λόγω της μειωμένης προσφοράς εργασίας που επέφερε η οικονομική δυσπραγία στις ΗΠΑ.

«Όταν δεν υπάρχουν δουλειές, ο κόσμος δεν έρχεται», υποστηρίζει ο Τζέφρει Σ. Πάσελ, επικεφαλής του τμήματος δημογραφίας του Pew Hispanic Center, ενός μη κυβερνητικού ερευνητικού οργανισμού στην Ουάσιγκτον.

Η καθαρή εκροή μεταναστών από το Μεξικό – δηλαδή εκείνοι που μετανάστευσαν μείον εκείνους που επαναπατρίστηκαν- σημείωσε πτώση της τάξης του 50 % το 2008 σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Οι αριθμοί αυτοί βασίζονται σε δημοσκοπήσεις σε νοικοκυριά που διεξήγαγε το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Γεωγραφίας, η αρμόδια δημογραφική υπηρεσία του Μεξικού.

Σε ένα καταφύγιο που φιλοξενει ματανάστες, οι οποιοί φιλοδοξούν να περάσουν λαθραία στις ΗΠΑ, μόνο δύο κρεβάτια είναι γεμάτα. Στην αμερικανική πλευρά κοντά στο Καλέξικο της Καλιφόρνιας, τα φορτηγά της Αστυνομίας Συνόρων επιστρέφουν άδεια στη βάση τους.

Τις τελευταίες εβδομάδες η εξάπλωση της γρίπης των χοίρων στο Μεξικό και τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση, κλείνοντας τα σχολεία οδήγησαν σε σχεδόν ολοκληρωτική παύση της μετανάστευσης. Οι δημογράφοι ωστόσο εκτιμούν ότι η μείωση του μεταναστευτικού ρεύματος που σχετίζεται με τη γρίπη θα είναι προσωρινή.

Οι Μεξικανοί αποτελούν το 32% των μεταναστών που εισέρχονται στις ΗΠΑ και περισσότεροι από τους μισούς ζουν στη παρανομία, αναφέρει το Pew Center.

Μερίδα ερευνητών ισχυρίζεται ότι η πτώση του αριθμού διελεύσεων από το Μεξικό αποδεικνύει ότι η εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων αστυνόμευσης των συνόρων και της αμερικανικής αγοράς εργασίας μπορεί να μειώσει την παράνομη μετανάστευση σε περιόδους αύξησης της ανεργίας στις ΗΠΑ. Η Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) ενέτεινε τις εφόδους σε εργοστάσια και κοινότητες μεταναστών τον περσμένο χρόνο, ενώ η Αστυνομία Συνόρων αύξησε το δυναμικό της κατά 17 % μέσα σε έναν χρόνο, φτάνοντας τους 17.500 πράκτορες.

«Πρόσφατα στοιχεία αποδεικνύουν ότι το μεταναστευτικό ρεύμα μπορεί να αντιστραφεί», υπογραμμίζει ο Στίβεν Α. Καμαρότα, δημογράφος στο Κέντρο Μεταναστευτικών Σπουδών, έναν ερευνητικό οργανισμό στην Ουάσιγκτον που απαιτεί τη μείωση της μετανάστευσης. «Η κατάσταση δεν έχει παγιωθεί, οπότε με τον συνδυασμό μέτρων αστυνόμευσης και οικονομικής κρίσης, λιγότεροι θα έρθουν και περισσότεροι θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους».

Όμως ο Ουέιν Κορνίλιους, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Συγκριτικής Μετανάστευσης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας που εδρεύει στο Σαν Ντιέγκο, προβλέπει ότι εφόσον αναζωογονηθεί η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ, η αυστηρή αστυνόμευση των συνόρων θα πάψει να αποτελεί πλέον φόβητρο για τους επίδοξους μετανάστες.

Οι Μεξικανοί «δεν αποποιούνται για πάντα το όνειρο της μετανάστευσης», τονίζει ο καθηγητής Κορνίλιους. «Ευελπιστούν ότι η οικονομική κατάσταση στις ΗΠΑ θα βελτιωθεί».

Προς το παρόν , πάντως, Μεξικανοί όπως ο 16χρονος Χοσέ Λουίς Ζ. από την πολιτεία Μιτσοακάν, αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα κατάσταση. Ο Χοσέ Λουίς, αφού το έσκασε από το σπίτι χωρίς να το ξέρουν οι γονείς του, πήγε στο Albergue del Desierto, ένα καταφύγιο μεταναστών για ανήλικα αγόρια στο Μεξικάλι.

Όταν απέτυχε να εξασφαλίσει μια θέση εργασίας για δεντροφύτευση στην Ουάσιγκτον και άκουσε από άλλους μετανάστες για τις αυξημένες περιπολίες κατά μήκος των συνόρων, αποφάσισε να γυρίσει σπίτι.

«Υπάρχουν δουλειές στη χώρα μου», αναφέρει ο Χοσέ Λουίς, «αλλά πληρώνουν ελάχιστα».

Κι όμως βάσει των δημογραφικών στοιχείων από το Μεξικό, παρά την έλλειψη θέσεων εργασίας στις οικοδομές και σε άλλα χαμηλόμισθα επαγγέλματα, δεν παρατηρείται επαναπατρισμός των Μεξικανών που ζούν στις ΗΠΑ.

Κάτοικοι του Μεξικάλι δηλώνουν ότι δεν τους προκαλεί έκπληξη ο χαμηλός αριθμός Μεξικανών που γυρίζουν πίσω. «Οι συμπατριώτες μας δεν είναι ηλίθιοι», υποστηρίζει η Μόνικα Οροπεζα Ροντρίγκεζ, εκτελεστική διευθύντρια του Αlbergue del Desierto. «Μπορεί να υπάρχει κρίση στις ΗΠΑ, αλλά γνωρίζουν ότι στο Μεξικό περνάμε οικονομική κρίση εδώ και πολλά χρόνια».