Το αξεπέραστο μοντέλο διήγησης στην ανθρώπινη ιστορία είναι αυτό της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ακόμη διαβάζω Ευριπίδη και μένω κάθε φορά με το στόμα ορθάνοιχτο.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε ένα νησί. Το μικρό χωριό μου ήταν μέσα στο δάσος. Η οικογένεια μου ήταν από τις πιο παλιές του χωριού. Στο σπίτι μας οι γυναίκες είχαν μεγάλη δύναμη. Πολλές φορές ανρωτήθηκα από πού αντλούσαν όλη αυτήν τη δύναμη. Τελικά κατάλαβα ότι η δύναμη τους οφειλόταν στις ιστορίες που έλεγαν.

Η γνώση γίνεται δύναμη όταν μετατρέπεται σε μυθολογία και μπορεί να φτάσει στους άλλους. Για να υπάρξει όμως μυθολογία, χρειαζόμαστε μάγους της διήγησης. Η γνώση δεν θα μας συναντούσε ποτέ αν ο κόσμος δεν συνέχιζε να γεννάει παραμυθάδες.

Η δραματοποίηση είνααι μια τεχνική που κάνει τον ακροατή να ξεχνάει τη διαφορά της ηλικίας. Όσο πιο νέος είναι ο αφηγητής τόσο πιο δραματοποιημένα διηγείται την ιστορία. Φουσκώνει την ιστορία και ο ακροατής εντυπωσιάζεται και ξεχνάει την ηλικία εκείνου που διηγείται. Γι’αυτό τα παιδιά λένε τις μεγαλύτερες αλήθειες αλλά και τα μεγαλύτερα ψέματα.

Δεν με ενδιαφέρουν οι κεντρικοί ήρωες. Μου αρέσουν οι περιφερειακοί ήρωες. Ίσως επειδή είμαι ένας γνήσιος άνθρωπος της περιφέρειας. Άλλωστε η λογοτεχνία που γράφω είναι λογοτεχνεία της περιφέρειας.

Στην περιφέρεια φυλάσσεται ο πολιτισμός κάθε λαού. Εκεί συνεχίζει να ζεί ο λαΐκός πολιτισμός. Μόνο εκεί ο πολιτισμός δεν μπορεί να νικηθεί από την εξουσία. Η περιφέρεια είναι ο μόνος τόπος που δίνει χώρο στο ανεξήγητο της ζωής και στο ασαφές του ονείρου.

Έχω γνωρίσει μόνο έναν άνθρωπο της εξουσίας, τον βασιλιά της Σουηδίας, όταν πήρα το Νόμπελ. Αν όμως το βραβείο υπαγόταν στη Βασιλική Ακαδημία, θα το αρνιόμουν. Δεν έχω καν ανταλλάξει χειραψία με τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας.

Τη χρονιά του Νόμπελ, όταν αρνήθηκα να λάβω τιμητικό παράσημο από τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας, δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα. Οι δεξιοί της Ιαπωνίας τύπωασαν υβριστικές αφίσες με το πρόσωπό μου και έκαναν πορεία μπροστά από το σπίτι μου. Ακόμη και τώρα με κατακρίνουν με κάθε ευκαιρία. Αυτό δεν με ενοχλεί όμως καθόλου. Κάθε περιφερειακή πράξη έχει κόστος για το κέντρο.

Τα δύο πρώτα βιβλία που διάβασα στη ζωή μου ήταν «Οι περιπέτειες του Χακλμπέρι Φιν» του Μαρκ Τουέιν και «Το παράξενο ταξίδι του Νιλς Χόλγκερσον» της Σέλμα Λάγκερλοφ.

Ο κόσμος της σιωπής είναι η αιτία της ισορροπίας μας. Η αρμονία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η σχέση όσων αντιλαμβανόμαστε με τις πέντε αισθήσεις μας και όσων αδυνατούμε να αντιληφθούμε.

Όταν ήμουν 23 χρονών, θέλησα να γράψω ένα μυθιστόρημα για τα παιδιά και τις εμπειρίες τους την περίοδο του πολέμου. Επιπλέον, θέλησα να μιλήσω για τους φόβους ενός παιδιού σε περίοδο πολέμου. Δεν υπήρχαν τότε ιάπωνες συγγραφείς που να γράφουν τέτοια πράγματα. Έτσι, χωρίς να το πολυσκεφτώ, άρχισα να γράφω για όλα αυτά και κατέληξα συγγραφέας.

Μάλλον δεν θα ξεχάσω ποτέ τις πρώτες φράσεις που έγραψα για το πρώτο μου μυθιστόρημα: «Η ώρα είναι τρείς. Μεσημέρι. Είμαι ένας φτωχός φοιτητής που πεινάει και ακούει εκατό σκύλους να του υπενθυμίζουν τη δυστυχία που κουβαλάει κάθε ζωντανός οργανισμός αυτού του πλανήτη».

Ο λαός ξέρει εκ των προτέρων ότι κάθε πολιτικός ηγέτης οδηγείται μαθηματικά σε λάθη, αλλά τον ακολουθεί γιατί δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Η εξουσία είναι απαραίτητη. Γι’αυτό την ανεχόμαστε.

Εξέλιξη δεν σημαίνει πλουραλισμός στα ΜΜΕ ούτε μεγάλη βιομηχανία ούτε το να αγοράζουμε ό,τι επιθυμούμε. Η μόνη εξέλιξη που αποδέχομαι είναι η εξέλιξη στην σπιστήμη, με την ελπίδα ότι έτσι θα δοθεί κάποτε λύση στο μεγάλο πλανητικό πρόβλημα της σίτισης.

Το ταλέντο κρύβεται πάντα κάτω από τον κακό μας εαυτό. Για να φανεί το ταλέντο μας, πρέπει πρώτα να παραμερίσουμε τον κακό μας εαυτό.

Όταν ήμουν μικρός, ήθελα να γίνω φύλακας άγγελος του δάσους. Ζούσα μέσα στο δάσος και η θέση του δασοφύλακα ανήκε από καιρό στα μέλη της οικογένειας μου. Αγαπούσα τα δέντρα και έμαθα λατινικά, ώστε να διαβάσω τα πάντα περί δέντρων. Ακόμη αγαπώ τα δέντρα. Τα θεωρώ πιο όμορφα από τους ανθρώπους.

Μόνο μία φιλία έκανα από τον χώρο της πολιτικής. Έγινα φίλος με τη Μελίνα Μερκούρη.

Χωρίς τη φαντασία οι άνθρωποι θα πέθαιναν από δυστυχία. Η δύναμη του ανθρώπου πηγάζει από τη φαντασία. Η φαντασία χρησιμεύει άλλωστε και ως προάγγελος μελλοντικών γεγονότων.

Δεν έχω ταλέντο στο γράψιμο. Και άλλοι γράφουν για θέματα που με απασχολούν, αλλά πολύ καλύτερα από μένα. Η επιτροπή των Νόμπελ ξεγελάστηκε, αλλά είναι αδύνατον να ανακαλέσει την απόφασή της να με βραβεύσει.

Θανάσης Λάλας