Η ψυχολογία έκανε ένα βήμα προς τα εμπρός με μια νέα έρευνα για την ευτυχία και τα γονίδιά μας. Στο παρελθόν, τα γονίδια εθεωρείτο ότι επηρέαζαν το σώμα μας σταθερά και με έναν τρόπο. Τώρα όμως που το ανθρώπινο γονιδίωμα χαρτογραφήθηκε, αυτή η άποψη φαίνεται να αλλάζει. Η χημική δραστηριότητα των γονιδίων, γνωστή ως γενετική έκφραση, επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Είναι ιδιαίτερα πιθανό, λένε οι επιστήμονες, τα γονίδιά μας να είναι τόσο ρευστά ώστε η γενετική έκφραση να αλλάζει ανάλογα με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη διάθεσή μας.
Αυτό τονίζεται στην πρώτη μεγάλη έρευνα που έγινε για τα γονίδια και την ευτυχία. Ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Λος Αντζελες και της Βόρειας Καρολίνας ανακάλυψαν ότι ο γενετικός δεσμός με την ευτυχία είναι δύο κατευθύνσεων. Οσοι αισθάνονται ευτυχισμένοι επειδή έχουν αίσθηση σκοπού και νοήματος στη ζωή τους είχαν θετική γονιδιακή έκφραση στα ανοσοποιητικά τους κύτταρα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις φλεγμονές και την αντίδραση σε ιούς. Αυτού του είδους η ευτυχία ονομάστηκε «ευδαιμονική». Αντίθετα, οι άνθρωποι η ευτυχία των οποίων εξαρτάται από τον καταναλωτισμό και τις εκρήξεις απόλαυσης έδειξαν πολύ χειρότερα αποτελέσματα από τους δυστυχείς όσον αφορά τη γενετική έκφραση των κυττάρων του ανοσοποιητικού τους - μεγαλύτερη τάση για φλεγμονές και περιορισμένη ικανότητα να αντιμετωπίσουν ιούς. Αυτού του είδους η ευτυχία ονομάστηκε «ηδονική». Το περίεργο είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις το άτομο αισθάνεται το ίδιο. Οπως σχολίασε ένας από τους ερευνητές, «ο άνθρωπος έχει τα ίδια επίπεδα θετικών συναισθημάτων και στις δύο περιπτώσεις, το γονιδίωμα όμως φαίνεται να αντιδρά πολύ διαφορετικά». Με άλλα λόγια, μπορούμε να ξεγελάσουμε τον εαυτό μας ότι είμαστε χαρούμενοι, αλλά τα γονίδιά μας ξέρουν καλύτερα...
'Τα επιστημονικά ευρήματα συνάδουν με την παράδοση των Ινδιάνων που περιγράφουν δύο δρόμους προς την ευημερία, το μονοπάτι της σοφίας και το μονοπάτι της απόλαυσης, και το δεύτερο θεωρείται κατώτερο. Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος διανοητής στη Δύση που διερεύνησε τις ρίζες της ευτυχίας, την οποία συνέδεσε με μια ζωή γεμάτη δράση που βασίζεται στην αρετή - μια ζωή δηλαδή με σκοπό και νόημα. Τόνισε επίσης ότι η ευτυχία δεν είναι κάτι αφηρημένο, επηρεάζει τα πράγματα που κάνουμε καθημερινά. Επειτα από όλα αυτά, η γενετική και η φιλοσοφία φαίνεται να συγκλίνουν.
Η ευτυχία είναι τόσο σημαντική για την ανθρώπινη ύπαρξη σήμερα όσο και πριν από χιλιάδες χρόνια. Ισως, μια γενετική έρευνα δεν αρκεί για να μας κάνει να επανεξετάσουμε το κυνήγι της. Τουλάχιστον όμως επιβεβαιώνει ότι η αρχαία σοφία είχε τη σωστή προσέγγιση. Αλί στους σύγχρονους...
|
