Πάνω από το 75% των ερωτηθέντων από την PublicIssue θεωρούν πιθανή την ανάμειξη πολιτικών, δικαστικών και αστυνομικών

Την εμπλοκή πολιτικών, αστυνομικών, δικηγόρων αλλά και δικαστικών στο κύκλωμα των Ζωνιανών εκτιμά ως άκρως πιθανή η πλειοψηφία της κοινής γνώμης στην Κρήτη, ένα σχεδόν μήνα μετά την «αποκάλυψη» του προβλήματος. Η κοινή αίσθηση περί πολυεπίπεδης προστασίας των παρανομούντων στα Ζωνιανά, επιβεβαιώνεται και από τη δημοσκόπηση που πραγματοποίησε η εταιρεία PublicIssue για λογαριασμό της «Καθημερινής» στην Κρήτη.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων κρίνουν ότι, γενικώς, μπλεγμένοι είναι πολιτικοί και αστυνομικοί (78%), δικηγόροι (76%) και δικαστές (75%), ενώ υπέρ της μη εμπλοκής τάσσονται ελάχιστοι, μόλις 3-4% του δείγματος. Είναι χαρακτηριστική η αμηχανία μεγάλου τμήματος της κοινής γνώμης, που σε ποσοστό περί το 20% επιλέγει ως απάντηση του συγκεκριμένου ερωτήματος το «δεν γνωρίζω, δεν απαντώ».

Στην κοινή γνώμη της Κρήτης, πάντως, η υπόθεση των Ζωνιανών έχει αφήσει πληγές, καθώς κρίνεται ότι έβλαψε την εικόνα του νησιού, με το βάρος να σηκώνουν οι άνδρες των σωμάτων ασφαλείας αλλά και τα τηλεοπτικά κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας. Παρά το γεγονός ότι εννέα στους δέκα κρίνουν απαραίτητη την παρουσία – παραμονή των αστυνομικών δυνάμεων στο χωριό, μόνον οι μισοί δηλώνουν ικανοποιημένοι από τον τρόπο που χειρίζεται το πρόβλημα η Αστυνομία. Είναι, πάντως, ενδεικτικό ότι υψηλότερα ποσοστά αποδοχής της αστυνομικής επιχείρησης καταγράφονται στο Ρέθυμνο (56% έναντι μέσου όρου 49%), ενδεχομένως διότι είναι οι κάτοικοι του Ρεθύμνου που υφίστανται, κυρίως, τις συνέπειες από τη δράση των παρανόμων και επιθυμούν να καθαρίσει η κόπρος.

Οι υπερβολές των αθηναϊκών μέσων στην κάλυψη της υπόθεσης στα Ζωνιανά καθιστούν αναμενόμενο τον μικρό βαθμό ικανοποίησης από τον τρόπο κάλυψης του γεγονότος για το 56% των ερωτηθέντων. Αντιθέτως, για έναν στους δύο, τα κανάλια της Κρήτης κάλυψαν πολύ και αρκετά ικανοποιητικά τα γεγονότα. Με την πολλή σκόνη να έχει κατακάτσει, 2 στους 3 Κρητικούς επιμένουν ότι η υπόθεση των Ζωνιανών έβλαψε την εικόνα του νησιού. Μάλιστα, η αίσθηση είναι ισχυρότερη στους νέους έως 24 ετών και στους ηλικιωμένους άνω των 65 καθώς επίσης και στους αποφοίτους δημοτικού και τους κατοίκους αγροτικών περιοχών. Το 75% πάντως των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι τα Ζωνιανά και ο Μυλοπόταμος απλώς βρέθηκαν στο επίκεντρο καθώς «υπάρχουν και άλλες περιοχές της Κρήτης με το ίδιο πρόβλημα».

Η δημοσκόπηση της PublicIssue επιβεβαιώνει τον ιδιαίτερο αυτοπροσδιορισμό των Κρητικών αλλά και το υψηλό αίσθημα υπερηφάνειας που έλκουν από την καταγωγή τους. Εννέα στους δέκα δηλώνουν πολύ και αρκετά υπερήφανοι που είναι Κρητικοί, το 11% δηλώνουν μόνο Κρητικοί, το 30% πρώτα Κρητικοί και μετά Ελληνες, 27% δηλώνουν Ελληνες και Κρητικοί, ενώ το 29% δηλώνουν μόνον Ελληνες.

Το υψηλό επίπεδο περιφερειακής υπερηφάνειας ερμηνεύει ώς ένα βαθμό και το γεγονός ότι το 74% δηλώνει ικανοποιημένο από τη ζωή στην Κρήτη, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει σημαντικά προβλήματα στην καθημερινότητά του. Και εδώ η ιεράρχηση των προβλημάτων έχει καθαρά τοπικά χαρακτηριστικά, ανάλογα με τον νομό κατοικίας. Στο Ρέθυμνο, όπου υπάγεται η περιοχή του Μυλοποτάμου, η εγκληματικότητα και τα ναρκωτικά αναδεικνύονται στα δύο μείζονα προβλήματα, όταν στους υπόλοιπους τρεις νομούς της Κρήτης ιεραρχούνται πολύ χαμηλότερα. Το 57% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι τα κρούσματα βίας έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με 5 χρόνια πριν. Οταν το πρόβλημα της παραβατικής συμπεριφοράς εξειδικεύεται, η κοινή γνώμη της Κρήτης θεωρεί τα ναρκωτικά ως τον υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο (91%), και ακολουθούν η οπλοκατοχή, η εγκληματικότητα, η ζωοκλοπή αλλά και οι μπαλοθιές στις γιορτές και τους γάμους.

Υπάρχουν και αλλού εστίες ανομίας

Το 68% των ερωτηθέντων έκρινε συλλήβδην πολιτικούς, αστυνομικούς, δικηγόρους και δικαστικούς ως εμπλεκόμενους με τις παρανομίες των Ζωνιανών.

Οι άνδρες έναντι των γυναικών αλλά και οι νέοι έως 24 ετών και οι μεσήλικες 35 - 44 ετών έναντι των πιο ηλικιωμένων εμφανίζονται να πιστεύουν πιο έντονα στη διαπλοκή πολιτικής, αστυνομικής και δικαστικής εξουσίας με την παραβατικότητα της περιοχής του Μυλοποτάμου.

Τα ποσοστά για όσους άνω των 65 ετών συμμετείχαν στη δημοσκόπηση είναι σημαντικά χαμηλότερα, φέρνοντας στη μνήμη τη δήλωση που είχε κάνει στις κάμερες χαρακτηριστικός γέροντας από τα Ζωνιανά, όταν είχε ερωτηθεί για τους ενόχους: «Εκτός από κουφός είμαι και τυφλός».

Οι κάτοικοι του Ρεθύμνου (κατά 81%) «φωτογραφίζουν» και άλλους νομούς όπου υπάρχουν εστίες παρανομίας, εκτός από τη «δική τους» περιοχή του Μυλοποτάμου. Με χαμηλότερα –αλλά πάντα υψηλά– ποσοστά (70% το Λασίθι, 72% τα Χανιά και 76% το Ηράκλειο) το σύνολο της κοινής γνώμης θεωρεί ότι υπάρχουν και αλλού στην Κρήτη… Ζωνιανά.

Πλήγμα για το νησί και τους κατοίκους του

Η υπόθεση των Ζωνιανών έχει βλάψει την Κρήτη και τους Κρητικούς εκτιμούν 2 στους 3 ερωτηθέντες κατά τη δημοσκόπηση της PublicIssue. Ο προβληματισμός είναι εντονότερος στις γυναίκες (68%) έναντι των ανδρών (64%), αλλά και στους αποφοίτους κατώτερης (76%) και μέσης (66%) εκπαίδευσης. Στον αντίποδα, πιο ψύχραμοι έναντι του επικοινωνιακού απόηχου από τα Ζωνιανά εμφανίζονται οι απόφοιτοι ανώτερης εκπαίδευσης, το 56% των οποίων βλέπουν βλάβη του νησιού και των κατοίκων του.

Συνολικά οι συνέπειες στην προσωπική τους εικόνα για την Κρήτη και τους κατοίκους της είναι βαρύτερες για τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα, αλλά και τους κατοίκους των αγροτικών περιοχών έναντι των αστικών. Πιο εύθικτοι εμφανίζονται, επίσης, οι νέοι έως 24 ετών αλλά και οι άνω των 65, δημιουργώντας δύο άκρα περιφερειακής περηφάνιας. Αυτονοήτως, τα ποσοστά απογοήτευσης είναι υψηλότερα για όσους δηλώνουν κατά κύριο λόγο Κρητικοί ή Κρητικοί και μετά Ελληνες.

Για το σύνολο σχεδόν των ερωτηθέντων, τα Ζωνιανά ήταν όντως ένα αρκετά ή πολύ σημαντικό ζήτημα, με το 49% του συνόλου να δηλώνει ικανοποιημένο από τη στάση της Αστυνομίας. Στην ερώτηση αυτή καταγράφεται ο ηλικιακός διχασμός του νησιού. Οι ηλικιακές ομάδες 18-24 και 25-34 ετών επικρίνουν τη στάση της Αστυνομίας σε ποσοστά 61% και 52% αντίστοιχα. Αντίστροφα είναι τα ποσοστά, αποδοχής αυτήν τη φορά της αστυνομικής πρακτικής, από τις ηλικιακές ομάδες 55-64 και 65+ ετών. Για άλλη μια φορά, οι πλέον ικανοποιημένοι εμφανίζονται οι κάτοικοι του νομού Ρεθύμνου σε ποσοστά 6 έως και 11 μονάδες υψηλότερα από τις άλλες περιοχές. Μόνον τα Χανιά, στο σύνολό τους, κρίνουν ως μη ικανοποιητική τη στάση της Αστυνομίας. Εκεί που ομονοούν πάντως σχεδόν όλοι είναι στην ανάγκη παρουσίας αστυνομικής δύναμης στην περιοχή. Μεγαλύτερες αντιστάσεις εμφανίζουν μόνον όσοι δηλώνουν μόνον Κρητικοί, το 18% των οποίων θεωρεί όχι και τόσο απαραίτητη την αστυνομική παρουσία.

Τα όπλα, οι Κρητικοί και οι νόμοι

Η συντριπτική πλειοψηφία των Κρητικών αναγνωρίζει πως ο αριθμός των όπλων στο νησί είναι αρκετά ή πολύ μεγάλος, αν και μόλις ένας στους τρεις ερωτηθέντες παραδέχονται πως κατέχει ένα όπλο.

Για την πλειοψηφία, 58%, υπάρχει συσχέτιση μεταξύ οπλοκατοχής και εγκληματικότητας, υπό την έννοια ότι «αν κάποιος έχει όπλο μπορεί να οδηγηθεί πιο εύκολα στο έγκλημα». Μεγαλύτερα ποσοστά αμφισβήτησης της σχέσης όπλου/εγκληματικότητας παρατηρούνται στις νεότερες ηλικιακές ομάδες έως 44 ετών. Από εκεί και πέρα, σε ποσοστά άνω του 60% βλέπουν αιτιώδη σχέση μεταξύ όπλου και πράξης.

Στην ίδια έρευνα αποτυπώνονται και οι ιδιαιτερότητες της ιδιοσυγκρασίας των Κρητικών (ίσως και των Ελλήνων συνολικά) έναντι στους νόμους. Το 82% δηλώνει ότι πρέπει να τηρούνται οι νόμοι χωρίς εξαιρέσεις, όταν μια σημαντική μειοψηφία (14%) προτιμά να ακολουθεί τη συνείδησή της ακόμη κι αν αυτό σημαίνει παραβίαση του νόμου. Η ελαστικότητα των νόμων εμφανίζεται υψηλότερη για τη μερίδα των ερωτηθέντων που δηλώνουν μόνον Κρητικοί. Εξ αυτών, το 25% επιλέγει τη συνείδηση αντί του νόμου. Η έννοια του νόμου εξασθενεί και μεταξύ αυτών που δηλώνουν ότι έχουν όπλο. Το 20% προτιμά τη συνείδηση, όταν για τους μη κατόχους όπλου το ποσοστό αυτό περιορίζεται στο 11%.

 Γιώργος Π. Τερζής