Διαβάζοντας κανείς το εκτενές ρεπορτάζ του Ρόιτερ (που παρουσιάστηκε χθες στα «ΝΕΑ») για τον «καυτό μήνα που κλόνισε την ευρωζώνη» (19/6 ώς 21/7) δεν ξέρει αν πρέπει να γελάσει ή να κλάψει. Δεν ξέρει επίσης τι είναι πιο προκλητικό: η ελληνική κουτοπονηριά ή η ευρωπαϊκή ανικανότητα. Αυτό που σίγουρα γνωρίζει είναι το αποτέλεσμα: η κρίση επιδεινώνεται ραγδαία, οι πολιτικοί σηκώνουν τα χέρια ψηλά και οι κερδοσκόποι κάνουν πάρτι.

Ανάλογο πνεύμα, κάτι ανάμεσα σε ειρωνεία και απόγνωση, χαρακτηρίζει και ένα κείμενο του Ρόμπερτ Σρίμσλεϊ που δημοσιεύτηκε χθες στο «Σημειωματάριο» των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς. Η ευρωπαϊκή σημαία, σημειώνει ο αρθρογράφος, κυματίζει λίγο ψηλότερα σήμερα. Τα χρυσά αστέρια μοιάζουν πιο λαμπρά. Οι νότες της Ωδής στη Χαρά, του Μπετόβεν, ακούγονται πιο ζωηρές. Κι όλα αυτά επειδή, ύστερα από μια περίοδο τρομακτικής αδράνειας, οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν επιτέλους να «κάνουν κάτι» για την κρίση χρέους της ευρωζώνης. Για την ακρίβεια, αποφάσισαν να ζητήσουν από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες να «προσκομίσουν κάποιες ιδέες» για το τι θα μπορούσε να είναι αυτό το «κάτι». Ενας βετεράνος παρατηρητής των Βρυξελλών παρατήρησε ότι τα πράγματα πρέπει να είναι σοβαρά γιατί οι υπουργοί ζήτησαν από τους αξιωματούχους να «δουν αν μπορούν να ετοιμάσουν κάτι» μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Τέτοιες αυστηρές προθεσμίες δεν καθορίζονται για ψύλλου πήδημα.Χαρακτηριστικό της σοβαρότητας της κατάστασης είναι επίσης το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι μελετούν σχέδια για τη σωτηρία των τραπεζών της ευρωζώνης είτε προχωρώντας στην ανακεφαλαιοποίησή τους σε εθνικό επίπεδο είτε προωθώντας νέα στρες τεστ που θα δείξουν οριστικά ότι αυτή τη φορά οι τράπεζες δεν χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση. «Το ότι οι τράπεζες βρίσκονται σε δύσκολη θέση παρά το γεγονός ότι πέρασαν τα στρες τεστ δεν σημαίνει ότι υπάρχει ένα διαρθρωτικό πρόβλημα με αυτά τα τεστ» είπε ένας αξιωματούχος. «Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτά τα τεστ μέχρι να τα πάρει ο κόσμος στα σοβαρά».

 

Να κλάψουμε ή να γελάσουμε; Να θυμώσουμε ή να αρχίσουμε να πετάμε γιαούρτια; Τις αιτίες του αδιεξόδου στην Ελλάδα λίγο ώς πολύ τις γνωρίζουμε: εκτεταμένη διαφθορά, ασύλληπτη φοροδιαφυγή, ωχαδερφισμός και «ο καθένας για την πάρτη του», που λέει ο Κον-Μπεντίτ. Πού οφείλεται όμως το αδιέξοδο στην Ευρώπη, και γενικότερα στον πλανήτη; Σύμφωνα με τον Αντρέ Ορλεάν, μέλος της ομάδας «ανήσυχων οικονομολόγων» της Γαλλίας, οι πολιτικοί δεν κατάλαβαν ότι έχουμε μπει σε μια νέα φάση της κρίσης του καπιταλισμού, ή μάλλον του χρηματιστηριακού καπιταλισμού, που εμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία στα τέλη της δεκαετίας του '70. Δεν έλαβαν κανένα μέτρο για τον έλεγχο των αγορών μετά την κρίση του 2008. Δεν κατάλαβαν ότι ένα νόμισμα που δεν στηρίζεται σε μια πολιτική κυριαρχία δεν μπορεί να υπάρχει για πολύ.

 Του Μιχάλη Μητσού