Οταν η χώρα σου δεν πηγαίνει καλά, κι όταν βλέπεις πολλούς από τους φίλους σου να μεταναστεύουν, αρχίζεις μοιραία να αναρωτιέσαι: γιατί να μείνω σ' έναν τόπο που έχει τόσα προβλήματα με την πολιτική του τάξη και που δεν προσφέρει στους νέους καμιά προοπτική, καμιά διέξοδο, καμιά ελπίδα; Κι αμέσως μετά θέτεις το αντίστροφο ερώτημα: αν όλος ο κόσμος φύγει, τι θα απογίνει αυτός ο τόπος;

Τα ερωτήματα αυτά, και ιδίως το πρώτο, είναι βέβαιο ότι απασχολούν τον τελευταίο καιρό πολλούς νέους στην Ελλάδα. Για παρόμοιους λόγους, όμως, τα έθεσαν δύο 35χρονοι Ιταλοί, ο Γκούσταβ Χόφερ και ο Λούκα Ραγκάτσι. Για να τα απαντήσουν, για να συμφιλιωθούν ουσιαστικά με την πατρίδα τους, διέτρεξαν όλη τη χώρα, από τα μικρά χωριά του Βορρά μέχρι τη Σικελία. Συνάντησαν ανθρώπους πικραμένους, απογοητευμένους, αγριεμένους. Μίλησαν όμως και με ανθρώπους που αντιστέκονται, που είναι αποφασισμένοι να μείνουν στη χώρα και να αγωνιστούν για να την αλλάξουν. Αυτοί τους ενδιέφεραν περισσότερο. Κι έτσι τους παρουσίασαν στην ταινία τους «Italy: Love it or Leave it», που έλαβε το πρώτο βραβείο στο πρόσφατο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Μιλάνου.

«Λένε συχνά στο εξωτερικό ότι όλοι οι Ιταλοί συμφωνούν με την κυβέρνησή τους και ότι κανείς δεν κάνει τίποτα για να αλλάξει την κατάσταση», λέει ο Χόφερ στη «Λιμπερασιόν». «Πιστεύω, αντίθετα, ότι καμιά χώρα στην Ευρώπη δεν αντιστέκεται τόσο σθεναρά όσο οι Ιταλοί. Δείτε τις μεγάλες διαδηλώσεις των τελευταίων ετών εναντίον του νόμου για τη μετανάστευση ή υπέρ των γυναικών».

Οι δύο σκηνοθέτες δεν θα ξεχάσουν ποτέ έναν άνθρωπο που συνάντησαν στη Σικελία. Είχε καταθέσει εναντίον της Μαφίας στο δικαστήριο κι από τότε δεχόταν καθημερινές επιθέσεις. Το χωριό του, αντί να τον υποστηρίξει, οδήγησε στο περιθώριο τον ίδιο και την οικογένειά του. Θα είχε λοιπόν κάθε λόγο να σηκωθεί και να φύγει. Ομως όχι. Αν θέλεις να αλλάξεις τα πράγματα, τους είπε, πρέπει να μείνεις και να πολεμήσεις. Γιατί αν φύγεις, ποιος θα πάρει τη θέση σου; Εκείνοι τους οποίους πολεμούσες.

«Ζούμε σ' ένα τεράστιο μπουρδέλο», συνεχίζει ο Χόφερ, «και δεν μιλάμε παρά για τα σκάνδαλα του Μπερλουσκόνι. Ο τύπος αυτός ανήκει όμως πλέον στο παρελθόν. Τώρα πρέπει να κινητοποιήσουμε τους τεράστιους πόρους που διαθέτουμε και να σκεφτούμε πώς πρέπει να είναι η Ιταλία σε είκοσι χρόνια».

Σε μια σκηνή της ταινίας, οι δύο πρωταγωνιστές μαθαίνουν γερμανικά, σαν να θέλουν να μεταναστεύσουν στο Βερολίνο, τη Γη της Επαγγελίας. Τι θα μπορούσαν να πάρουν οι Ιταλοί από το εξωτερικό και να το φέρουν στην Ιταλία; «Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να πάρεις από παντού. Σήμερα έχουμε περισσότερη ανάγκη από κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοκρατία. Γίναμε μια μέτρια χώρα. Στα 30 τους χρόνια, οι νέοι κερδίζουν 1.000 ευρώ τον μήνα και είναι υποχρεωμένοι να μένουν με τον μπαμπά και τη μαμά...».

Του Μιχάλη Μητσού