Η ανταλλαγή αγαθών γίνεται τρόπος ζωής για όλο και περισσότερους Αμερικανούς.Μία ημέρα κάθε εβδομάδα, στο Μπρούσβικ του Μπρούκλιν, μια από τις πιο «μητροπολιτικές» συνοικίες της Νέας Υόρκης, φτάνουν από την εξοχή φρέσκα αβγά από αλανιάρες κότες μεγαλωμένες σε παραδοσιακά κοτέτσια από τους Αμις, βασιλικός και δεντρολίβανο με μεσογειακό άρωμα, ντομάτες βιολογικής γεωργίας. Τα προϊόντα αγοράζουν τα μέλη του Συνεταιρισμού Τροφίμων του Μπρούσβικ. Οπως ο 29χρονος Μπεν Ράσμουσεν, χορευτής στο επάγγελμα• η 30χρονη Σίρα Σάχαμ, η 25χρονη Αριελ ντε Λεόν. Ολοι νέοι και αδέκαροι. Δεν είναι οι τυπικοί πελάτες που θα συναντούσε κανείς στο Whole Foods, το βιολογικό σούπερ μάρκετ των πλουσίων, όπου όλα κοστίζουν 30% ακριβότερα. Αυτοί, αντίθετα, έχουν το προνόμιο να γεμίζουν το ψυγείο τους σε τιμές πραγματικά λαϊκές και με είδη πρώτης ποιότητας. Μοναδική προϋπόθεση, να δουλεύουν μερικές ώρες κάθε εβδομάδα για τον συνεταιρισμό.
Μια άλλη χαρακτηριστική σκηνή λαμβάνει χώρα στο Σόμερβιλ της Μασαχουσέτης. Εκατοντάδες νέοι συρρέουν εκεί από τη γειτονική Βοστώνη για την Εθνική Ημέρα Ανταλλαγής, τη National Swap Day: σ' ένα αμφιθέατρο που μισθώνεται για την περίσταση, ανταλλάσσουν κάθε είδους χρησιμοποιημένο αντικείμενο, από «επώνυμα» ρούχα και αξεσουάρ μέχρι βιβλία και DVD. Μέσα σε μισή ώρα έχουν εξαφανιστεί τα πάντα. Η λογική είναι πως, όταν δεν χρειάζομαι πια ένα αντικείμενο, δεν σημαίνει πως ο μοναδικός προορισμός του είναι ο τενεκές των σκουπιδιών.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ. Κάτι βαθύ αλλάζει στις οικονομικές συμπεριφορές. Και καθώς αλλάζει στη Μέκκα του καταναλωτισμού, την Αμερική, έχει την εμβέλεια επανάστασης. Γιατί να ξοδεύεις χρήματα και να αγοράζεις, όταν μπορείς να «χρησιμοποιείς», να παίρνεις αυτό που σου χρησιμεύει μόνο όταν σου χρησιμεύει; Είναι η νέα οικονομία, η άνοδος του Συνεταιριστικού Καταναλωτισμού, όπως τον ορίζουν οι ερευνητές Ρέιτσελ Μπότσμαν και Ρου Ρότζερς στο βιβλίο τους με τίτλο «Ο,τι είναι δικό μου, είναι δικό σου». «Είναι το οριστικό αντίο στον 20ό αιώνα και στην κουλτούρα τού Εγώ», λέει η Μπότσμαν. Σε αυτή τη στροφή συμβάλλουν ανθρωπολογικοί, πολιτιστικοί, τεχνολογικοί παράγοντες. Το περιοδικό «The Economist» συνοψίζει: «Τι κάνετε αν είστε οικολόγος, χωρίς χρήματα και συνδεδεμένος με την ον-λάιν κοινότητα; Μοιράζεστε». Για το περιοδικό «Τάιμ», είναι «μία από τις δέκα ιδέες που θα αλλάξουν τον κόσμο». «Μια μέρα η ιδιοκτησία θα μοιάζει αναχρονισμός, θα κοιτάζουμε πίσω στον 20ό αιώνα και θα αναρωτιόμαστε γιατί είχαμε ανάγκη να συσσωρεύουμε όλα αυτά τα πράγματα», παρατηρεί το αμερικανικό περιοδικό.
Γιατί να είσαι ιδιοκτήτης ιδιωτικού αυτοκινήτου στο Μανχάταν, αν η υπηρεσία Zipcar σου προσφέρει κάτω από το σπίτι ένα υβριδικό ή ηλεκτρικό αυτοκίνητο που το πληρώνεις με την ώρα, την ημέρα που πραγματικά το χρειάζεσαι; Το ίδιο ισχύει και με το Velib, το σύστημα των κοινόχρηστων ποδηλάτων που έχει εφαρμοστεί στο Παρίσι και επεκτείνεται ταχύτατα στην Αμερική. Οι ιστότοποι SnapGoods, Share Some Sugar, NeighborGoods έχουν επεκτείνει στην κλίμακα των πόλεων την ιδέα του δανεισμού αντικειμένων, σκευών, συσκευών ανάμεσα σε γείτονες: γιατί να αγοράσεις τρυπάνι, όταν το χρησιμοποιείς μόνο μια φορά τον μήνα;
Επιμέλεια: Γιώργος Αγγελόπουλος
|