Ενδεχομένως η οικονομική κρίση που γονατίζει αυτή τη στιγμή την Ιταλία να έχει τα ίδια ή παρεμφερή συμπτώματα με την αδυναμία δανεισμού που ανάγκασε την Ελλάδα να προσφύγει στην τρόικα. Υπάρχει όμως ένα στοιχείο που κάνει τη διαφορά ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις: η αντίδραση των ταγών της οικονομίας. Ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο οι μεγάλοι επιχειρηματίες των δύο χωρών αντέδρασαν ενώπιον του φάσματος της οικονομικής καταστροφής. Πώς τοποθετήθηκαν απέναντι στο ενδεχόμενο να προσχωρήσει η χώρα τους σε διεθνείς συμφωνίες με επαχθείς όρους. Για τη στάση του ιταλικού επιχειρηματικού κόσμου υπάρχουν λεπτομέρειες στο ρεπορτάζ των «ΝΕΩΝ» στη σελίδα 10. Η ουσία απλή και διαυγής. «Αν η Ιταλία χρειάζεται τη βοήθειά μας, είμαστε εδώ». Δεν είναι απλώς μία μεγαλόστομη διακήρυξη. Οι επιχειρήσεις που υπογράφουν προσφέρονται να αγοράσουν ιταλικά ομόλογα για να βοηθήσουν τη χώρα. Χωρίς πρόθεση να αποδοθεί σ’ αυτή την πρωτοβουλία μεγαλύτερη αξία από όση έχει, η σύγκριση με την ημέτερη επιχειρηματική τάξη είναι αναπόφευκτη. Και οδηγεί σε μελαγχολία. Γιατί καμία ανάλογη οργανωμένη κίνηση δεν έγινε στην Ελλάδα από την περίφημη ιδιωτική πρωτοβουλία. Πέραν των δηλώσεων και ανακοινώσεων των συλλογικών φορέων του χώρου, οι επιχειρήσεις περισσότερο ζητούν παρά προσφέρουν σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Αρκετοί επιχειρηματίες θεώρησαν καλό να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους μεταφέροντας την έδρα ή τις εγκαταστάσεις τους σε διπλανές χώρες. Αλλοι βρήκαν ηθικό και έντιμο να μεταφέρουν και τις καταθέσεις τους σε τράπεζες του εξωτερικού, για να αισθανθούν ασφαλείς και ανεπηρέαστοι από την κρίση. Και σε πολλές περιπτώσεις, όσοι έκλεισαν εργοστάσια επί ελληνικού εδάφους ή έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, ζητούν και τα ρέστα: Διαμαρτύρονται γιατί δεν τους χρηματοδοτεί το τραπεζικό σύστημα. Ενδεχομένως υπάρχουν ευπατρίδες της οικονομίας που θα υποστήριζαν πρόθυμα μια τέτοια πρωτοβουλία, αν είχε οργανωθεί εγκαίρως και με κατάλληλο τρόπο. Αλλά αυτό δεν απαλλάσσει όσους απέφυγαν να κάνουν αυτό που κάνουν τώρα οι Ιταλοί από το ηθικό βάρος μιας φράσης που είπε κάποτε ο Τζον Κένεντι: - Μη ρωτάς τι έκανε η πατρίδα σου για σένα, αλλά τι κάνεις εσύ για την πατρίδα σου. |