«Ηταν ενα αισθηματικό μυθιστόρημα στα αγγλικά το LoveKitten , που μου το δάνεισε κάποιος που μόλις είχε επιστρέψει απο την Αμερική.Ημουν νέος και ερωτευμένος , ήθελα να καταλάβω τι μου συνέβαινε.Η εμπειρία της ανάγνωσης ενός βιβλίου έξω απο τα διαβάσματα του σχολείου ηταν συναρπαστική.Το δίαβαζα και το ξαναδίαβαζα.Επεξέτεινε τη γνώση του ευατού μου και του κόσμου γύρω μου και με ενέπνευσε να διαβάσω και άλλα βιβλία».Σπούσασε φαρμακευτική «όχι απο επιλογή,αλλά γιατί ηταν οι μόνες σπουδές οι οποίες προέβλεπαν υποτροφία κατα τη διάρκεια της φοίτησης».

Αντιστάθηκε στη δικτατορία της χώρας του και το 1981 κατέφυγε στις ΗΠΑ ως πολιτικός πρόσφυγας.Για δέκα χρόνια εργάστηκε σε φαρμακεία νοσοκομείων, ώσπου αποφάσισε να κάνει εκείνο που του άρεσε πραγματικά και σπούδασε βιβλιοθηκονομία στο πανεπιστήμιο του Τέξας.Οταν εργαζόταν στη Παιδική βιβλιοθήκη του Σαν Φρανσίσκο διεπίστωσε οτι δεν υπάρχουν παιδικά βιβλία στην αμχαρική, τη κύρια γλώσσα της Αιθιοπίας.

Έγραψε ο ίδιος το «SillyMammo», το πρώτο δίγλωσσο παιδικό βιβλίο, στην αμχαρική και στην αγγλική, και το 1988 ίδρυσε την οργάνωση EthiopiaReads με σκοπό την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και την προώθηση της ανάγνωσης στη χώρα του.Επέστρεψε στην Αιθιοπία το 2002 με 15.000 παιδικά βιβλία στα αγγλικά και τον Απρίλιο του 2003 ίδρυσε την πρώτη δημόσια παιδική βιβλιοθήκη στον πρώτο όροφο του σπιτιού του.

Λιγότερα απο δέκα παιδικά βιβλία το χρόνο

Σε μια χώρα με περισσότερους απο 85 εκατομμύρια κατοίκους , στην οποία ομιλούνται 126 γλώσσες, «εκδίδονται λιγότερα απο δέκα παιδικά βιβλία τον χρόνο στις τρείς βασικές γλώσσες της χώρας».Το κόστος παραγωγής είναο απαγορευτικό ,το ίδιο και οι δαπάνες εισαγωγής.Ο Γιοάνες τύπωσε το τελευταίο του βιβλίο στο Ντουμπάι:«Πλήρωσα σε δολλάρια και δεν κατάφερα ως τω΄ρα να βγάλω το κόστος της έκδοσης».’Εχει έτοιμα άλλα έξι βιβλία για παιδία,αλλά δεν έχει τα χρήματα για να τα εκδόσει.

Οι Αιθίοπες δεν αγοράζουν βιβλία.«Υπάρχουν άνθρωποι με χρήματα στην Αιθιοπία που αν αγόραζαν βιβλία θα άξιζε τον κόπο να τα εκδώσει κανεις.Δεν ενδιαφέρονται γιατί δεν έχουν διαβάσει ποτέ τους.Προτιμούν να αγοράζουν στα παιδία τους παιχνίοδια και ακριβά ρούχα».Γι’αυτό ίδρυσε τις παιδικές βιβλιοθήκες, για να κάνει τα παιδία αναγνώστες:«Αν κάποιος τους προσφέρει την εμπειρία της ανάγνωσης, θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή» λέει.

Οι γονείς είδαν θετικά την είσοδο της βιβλιοθήκης στη ζωή τους.«Κατάλαβαν οτι η βιβλιοθήκη ειναι ενα ασφαλές μέρος για τα παιδία τους, οπού όχι μόνο διαβάζουν,αλλά κοινωνικοποιούνται,βλέπουν ταινίες,κάνουν μαθήματα χορού,μουσικής και ξένων γλωσσών.Προσφέρουμε ακόμα και προγράμματα υγιεινής,σαπούνι και πετσέτες και ενα χώρο να πλυθούν τα παιδία που δεν έχουν αυτη τη δυνατότητα στο σπίτι,τους φέρνουμε κουρείς που τα κουρεύουν.Οι παροχές προσαρμόζονται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας».

Ο Γιοάνες ζει τώρα στη Μεκέλε,στα βόρεια της χώρας,όπου υπάρχει «η πιο όμορφη και πλούσια βιβλιοθήκη απο όλες», και συνεχίζει τη δράση του στο πλαίσιο μη κυβερνητικής οργάνωσης για την ανάπτυξη της περιφέρειας του Τιγκράι.Έχει ιδρύσει σχολείο στο Νότο στην Αβάσα και στα επόμενα σχέδιά του είναι η ίδρυση κολεγίου για την εκπαίδευση βιβλιοθηκονόμων και έκδοση των βιβλίων για παιδία και εφήβουςπου έχει έτοιμα στην αμχαρική.Η κυβέρνηση δεν βοηθά,ωστόσο αυτός δεν πτοείται:«Τα βιβλία και οι ιστορίες τους αλλάζουν τη ζωή,μας δίνουν κουράγιο και έμπνευση,μας γεμίζουν ελπίδα».

«Δόλωμα» για μαθητές

«Τα παιδία αγαπούν το διάβασμα», λέει ο Γιοάνες, «αρκεί να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο.Άλλα αγαπούν τα σπορ,άλλα τα καρτούν και άλλα ενδιαφέρονται για το διάστημα.Δώσε σε κάθε παιδί ενα βιβλίο για το θέμα που το ενδιαφέρει και θα γίνει αναγνώστης».Ο ίδιος ίδρυσε συνολικά τρείς δημίσιες βιβλιοθήκες και 45 σχολικές.Στην Αιθιοπία το ποσοστό αναλφαβητισμού υπερβαίνει το 35% ,για πολλά παιδία η τηλεόραση και ο υπολογιστής ειναι άγνωστα.«Τα περισσότερα δεν ξέρουν καν τι σημαίνει βιβλιοθήκη.Έρχονται απο περιέργεια να δούν τι ειναι,αλλά μόλις αντικρίζουν τα βιβλία εντυπωσιάζονται και την επισκέπτονται με θρησκευτική ευλάβεια».

Πολύ δημοφιλείς ειναι οι επτά κινητές βιβλιοθήκες της οργάνωσης, που τις μεταφέρουν γαϊδουράκια.Επισκέπτονται κάθε μέρα απο το 2005, απομονωμένες περιοχές και εξυπηρετούν περίπου 200 παιδία ημερησίως.«Τις περιμένουν με ανυπομονεσία επειδή εμπλέκεται και το ζώο.Τα παιδιά χαίρονται με τα γαϊδουράκια.Τα αγκαλίαζουν και τα φιλάνε».

Οι βιβλιοθήκες μεταφέρουν 3.000-5.000 μικρά βιβλία λογοτεχνίας,εκαπιδευτικά,γνώσεων.Βιβλία πρώτης ανάγνωσης για παιδία ως δ’ωδεκα ετω΄ν.Ειναι γραμμένα στα αγγλικά—«τα παιδία έχουν κάποιες βασικές γνώσεις αγγλικής απο το σχολείο, όσα δεν μπορούν ακόμη να διαβα΄σουν ξεφυλλίζουν τα βιβλία και κοιτάζουν τις εικόνες».Ενας μικρός αριθμός ειναι γραμμένα σε γλώσσες που ομιλούνται στην Αιθιοπία.Ειναι βιβλία που προσφέρουν στην οργάνωση χορηγοί και οργανισμοί απο το εξωτερικό.