Η σύνοδος του διεθνούς οργανισμού εστιάστηκε στην ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων, όπως η συγκέντρωση τώρα 2,5 δισ. δολαρίων

«Σημάναμε συναγερμό, αλλά κανείς δεν πήρε κάποια απόφαση την κατάλληλη στιγμή. Πρέπει να σταματήσουμε τις συζητήσεις και να περάσουμε στη δράση», δήλωνε οργισμένος ο διευθυντής του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) Ζακ Ντιουφ στην «ιστορική», όπως χαρακτηρίστηκε, συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν με τα στελέχη 27 οργανώσεων του οργανισμού, που έγινε την περασμένη εβδομάδα στη Βέρνη.

Επειτα από μήνες απραξίας, σαν πυροσβέστες που αιφνιδιάστηκαν από μια προ πολλού αναγγελθείσα καταστροφή, ΟΗΕ και Παγκόσμια Τράπεζα συμφώνησαν στη δημιουργία ομάδας έκτακτης δράσης για να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια επισιτιστική κρίση λόγω της κατακόρυφης αύξησης των τιμών των τροφίμων.

Μιλώντας για μια «πρωτόγνωρη πρόκληση» για την ανθρωπότητα και θέτοντας ως προτεραιότητα «να ταΐσουμε τους πεινασμένους», ο Μπαν Κι Μουν απηύθυνε δραματική έκκληση για να καλυφθούν άμεσα τα 2,5 δισ. δολάρια που απαιτούνται ώστε να αποτραπούν τα χειρότερα και να μην οδηγηθούμε σε πολλαπλές εστίες αναταραχών και πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Για ένα σιωπηλό τσουνάμι που μήνες τώρα υπόκωφα φουσκώνει στις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και στα φτωχότερα στρώματα του αναπτυγμένου κόσμου σαν ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί, μίλησε η Ζοζέτ Σίραμ, διευθύντρια του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων (WFP). Η Σίραμ, τονίζοντας πως η πείνα είναι ηθικό πρόβλημα του 21ου αιώνα, υπενθύμισε πως οι αυξήσεις των τιμών των βασικών τροφίμων οδήγησαν στην πείνα άλλα 100 εκατομμύρια ανθρώπους την τελευταία διετία και ότι κάθε μέρα πεθαίνουν 25.000 άνθρωποι από την πείνα.

Κι ενώ οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 48% σε παγκόσμιο επίπεδο από το τέλος του 2006, η βοήθεια των πλούσιων χωρών προς τις φτωχές μειώθηκε κατά 8,4% για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Είναι ενδεικτικό ότι λόγω αυτών των αυξήσεων -οι μεγαλύτερες από το 1945- το WFP, από το οποίο εξαρτούν τη διατροφή τους 75 εκατ. άνθρωποι στον κόσμο, έχασε σε τρεις μήνες το 40% της αγοραστικής του δύναμης. Για να καλυφθούν αυτές οι απώλειες απαιτείται η άμεση εκταμίευση 775 εκατ. δολ.

Αλλά αυτά τα άμεσα μέτρα δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Η ανθρωπιστική βοήθεια είναι καλή σε αυτή την κατάσταση κρίσης, αλλά δεν αποτελεί λύση, επισημαίνει έκθεση του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), που προειδοποιεί πως η αύξηση των τιμών μπορεί να μην είναι ευκαιριακή αλλά δομική και πως οι οργανώσεις του ΟΗΕ δεν διαθέτουν κατάλληλα μοντέλα ανάλυσης -άρα και πρότασης λύσεων- γιατί σπανίως έχουν αντιμετωπίσει συνθήκες να υπάρχουν τρόφιμα, αλλά να μην μπορούν να τα αγοράσουν οι πολίτες.

Ο Μπαν Κι Μουν, ωστόσο, δήλωσε αισιόδοξος: «Είμαι πεισμένος ότι μπορούμε να διαχειριστούμε την κρίση. Εχουμε τους πόρους. Εχουμε τη γνώση. Ξέρουμε τι να κάνουμε. Συνεπώς πρέπει να το δούμε όχι μόνο σαν πρόβλημα αλλά και σαν ευκαιρία».

«Χρόνια είχαμε τους πόρους και τη γνώση, αλλά δεν αποτρέψαμε τίποτα», ανταπάντησε ο απερχόμενος ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για το Δικαίωμα στη Διατροφή, Ζαν Ζιγκλέρ, κατηγορώντας για την κρίση «τις απεχθείς πολιτικές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εμπορίου, την κερδοσκοπία και τα βιοκαύσιμα».

«Κανείς δεν θα περιμένει να πεθάνει της πείνας χωρίς να αντιδράσει. Οι εξεγέρσεις που ξέσπασαν σε 37 χώρες θα πολλαπλασιαστούν σε ολόκληρο τον πλανήτη τα επόμενα πέντε-έξι χρόνια».

Η δυσοίωνη προοπτική φαίνεται πως πλέον ανησυχεί τους ηγέτες του κόσμου, οι οποίοι θα συναντηθούν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στις 3-6 Ιουνίου στη Ρώμη, σε διάσκεψη αφιερωμένη στην επισιτιστική ασφάλεια, ενώ το πρόβλημα θα αποτελέσει το επίκεντρο των συζητήσεων στην επόμενη σύνοδο των G-8 τον Ιούλιο.

Χριστίνα Παντζου