ΛΑЇΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΩΣ ΘΕΣΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ

ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ

Το συνοπτικό κείμενο τούτο, είναι γραμμένο με απλά λόγια και απευθύνεται στους ακαδημαϊκούς δασκάλους μας, με σκοπό να φωτίσει τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.

Όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, ζητούμε κι εδώ στην Ελλάδα, να μπορεί να γίνει το Πανεπιστήμιο, εκτός των άλλων, ζωντανό και διαλεκτικό υπό την έννοια ότι τρέφει την κοινωνία αλλά και αναζωογονείται από αυτήν, ότι προσεγγίζει το παγκόσμιο αλλά επιστηρίζει το τοπικό. Λέμε και ακούμε πολλές θεωρίες. Πώς, όμως, θα διευκολυνόταν ένα ολόκληρο Πανεπιστήμιο να βρει το δρόμο του για μια τέτοια δημιουργική δουλειά;

Η σύνθετη δουλειά της διδασκαλίας από έναν εξωτερικό παρατηρητή, εκτιμάται ως βαριά, με τόσες απαιτήσεις, έτσι ώστε δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε δυνατό, να μπορεί ο διδάσκων, να βρει μόνο από προσωπική του πείρα, όλα τα στοιχεία που του χρειάζονται γι’αυτήν. Και γίνεται ακόμα δυσκολότερη όταν η κοινωνική αντανάκλαση της επιστημονικής γνώσης, γίνεται ολοένα και δυσκολότερα διαπιστώσιμη.

Δύο ελατήρια με παρακίνησαν στο να προβώ στην παραπάνω θεώρηση, διότι ιδωμένη ως οργανικό μέλος της ακαδημαϊκής σκέψης, η παραδοχή του κανόνα, ότι θέλουμε το Πανεπιστήμιο λειτουργικό και χαρούμενο, δημιουργεί την προϋπόθεση για την αναγκαία συστηματοποίηση της διδαχής – διδασκαλίας, με σκοπό να αναδειχθεί όλη η ωφέλεια που προσδοκούμε.

Το πρώτο, δηλαδή, ελατήριο, αφορά στην ψυχολογική κατάσταση που αντιμετωπίζω, όταν διαπιστώνω, με θλίψη και αγανάκτηση, τα αποτελέσματα στη συμπεριφορά των φοιτητών και των αποφοίτων, τους οποίους παρακολουθώ ως συμπολίτες μου στις κοινωνικές τους εκδηλώσεις. Πόση δύναμη και πόση διανοητικότητα σπαταλιέται άδικα σε εκφράσεις κακά οργανωμένες, ασυστηματοποίητες, άσκοπες, ανόητες και πολλές φορές βλαβερές. Για όλους όσους παρατηρούν γύρω τους, η παραπάνω περιγραφή μου γίνεται αυτόματα κοινό θέαμα, με κοινή εκτίμηση ότι η εκπαίδευση επιστημόνων δεν δημιούργησε παιδεία λαϊκού πολιτισμού και δεν παρέδωσε λόγο πολιτικής σκέψης.

Το άλλο ελατήριο είναι επιστημονικής φύσης, δεδομένου ότι αναγνωρίζεται ο βιωματικός χαρακτήρας, ως τρόπος της εκπαίδευσης και προβάλλεται από την παιδαγωγική επιστήμη, ως σπουδαιότατος παράγοντας αγωγής, ο οποίος θριαμβευτικά πρέπει να μπαίνει στο σύγχρονο παιδαγωγικό σχολείο. Η εξέλιξη του σχολείου οδηγεί στο Πανεπιστήμιο, το οποίο όμως ανθίσταται ως σύστημα, περιχαρακωμένο στην αυθεντία της εξειδικευμένης γνώσης, όπως αυτή παρέχεται. Το αποτέλεσμα είναι, στο μέρος που του αναλογεί, το Πανεπιστήμιο, να παράγει μοντέλα κοινωνίας και πολίτες, αυτούς που συνθέτουν την κοινωνία που ζούμε, αυτήν την κοινωνία από την οποία δεν είμαστε ευχαριστημένοι και θέλουμε να την αλλάξουμε.

Προσβλέπουμε σε άγραφες αρχές και κανόνες, των καλών πτυχών που μας παρέδωσε ο λαϊκός πολιτισμός της πατρίδας μας, σε συνδυασμό με το εργαλείο της ξεκάθαρης πολιτικής ματιάς, κατατείνουμε στην εποπτεία των παραπάνω και καταθέτω αυτή μου τη θέση ως στοιχείο δημιουργίας γνωστικού αντικειμένου, βιωματικής υφής, θέση για να συμπεριληφθεί στη φιλοσοφία που διέπει την αλληγορική πρόταση  «Πανεπιστήμιο των Ορέων».

Σας ευχαριστώ

Βαρβάρα Ι. Τερζάκη