Δύο βεβαιότητες για τη σχέση της Ελλάδας με την Ευρώπη και το ευρώ φαίνεται να κερδίζουν έδαφος στην ελληνική κοινωνία. Και για τις δύο υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα. Και οι δύο είναι λανθασμένες.
Η μία είναι πως ό,τι κι αν κάνουμε, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα «τολμήσει» να μας διώξει. Κι όταν λέμε Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν εννοούμε την ευρωζώνη: στις συνθήκες καθίσταται σαφές ότι τυχόν αποχώρηση από τη δεύτερη είναι αδύνατη χωρίς αποχώρηση από την πρώτη. Η βεβαιότητα αυτή στηριζόταν παλιότερα στη μεγάλη έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στο ελληνικό χρέος. Τώρα που το μεγαλύτερο μέρος του χρέους έχει μεταβιβαστεί στο ΔΝΤ και την ΕΚΤ, η επιχειρηματολογία έχει αλλάξει: αν αναγκαστεί να αποχωρήσει η Ελλάδα από το ευρώ, θα δημιουργηθεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο, άλλοι λαοί θα φοβηθούν ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει η σειρά τους, οι Ιρλανδοί, οι Πορτογάλοι, ίσως κι οι Ισπανοί, θα τρέξουν να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, και το σύστημα θα καταρρεύσει. Κανείς λοιπόν δεν είναι διατεθειμένος να διακινδυνεύσει κάτι τέτοιο.
Πρόκειται ασφαλώς για ένα σοβαρό επιχείρημα. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι Βρυξέλλες, οι ξένοι ηγέτες και τα κοινοβούλια του Βορρά είναι περισσότερο διατεθειμένοι να δεχθούν την αθέτηση των συμφωνιών που έχει υπογράψει η Ελλάδα και των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει. Οι Γερμανοί καθιστούν σαφές σε όλους τους τόνους ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο. Την ίδια ώρα, οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η έξοδος της Ελλάδας είναι πιο πιθανή από την παραμονή της. Η «Ιντιπέντεντ» περιέγραψε προχθές, με αρκετά πειστικό τρόπο είναι αλήθεια, τα πέντε βήματα με τα οποία μπορεί να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. Το πρακτορείο Ρόιτερ αναφέρει σε χθεσινή του ανάλυση ότι οι τράπεζες προετοιμάζονται σιωπηρά για την επιστροφή της δραχμής.
Η άλλη βεβαιότητα, που κυκλοφορεί προς το παρόν περισσότερο στα καφενεία, είναι ότι με τη δραχμή τα πράγματα δεν θα γίνουν, δεν μπορεί να γίνουν, χειρότερα.
Εχουμε ήδη πιάσει πάτο, ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται, με τη δραχμή θα έχουμε τουλάχιστον την ανεξαρτησία μας, όπου να 'ναι θα αρχίσουμε να βγάζουμε και πετρέλαιο, λίγο θα υποφέρουμε και μετά θα γίνουμε υπερδύναμη κ.λπ. Οι απόψεις αυτές δεν αντέχουν σε σοβαρή κριτική. Τα απλά μαθηματικά λένε ότι η αποχώρηση από την ευρωζώνη θα συνοδευτεί από μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος, που με τη σειρά της θα οδηγήσει σε πολλαπλασιασμό του κόστους όλων των εισαγομένων αγαθών. Για τον άστεγο που κοιμάται στα παγκάκια και τρέφεται στα συσσίτια, μπορεί πράγματι να μην υπάρξει μεγάλη διαφορά. Οποιος έχει βγάλει την περιουσία του στο εξωτερικό θα βγει κερδισμένος. Ολοι οι υπόλοιποι, όμως, θα καταστραφούν.
Και η τραγική ειρωνεία της τύχης είναι ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα ακριβώς την ώρα που στην Ευρώπη το κλίμα αρχίζει να αλλάζει και οι φανατικοί της λιτότητας υποχωρούν.
|
